อาการคันระคายผิว มีผื่นคัน บางรายก็อาจมีอาการผิวแห้งแตก ลอกเป็นขุย สร้างความเจ็บปวดและกวนใจได้ทุกครั้งที่อาการกำเริบ สันนิษฐานได้ว่าคุณกำลังเจอกับโรคผิวหนังอักเสบประเภทใดประเภทหนึ่ง
โรคผื่นแพ้ระคายสัมผัส หรือ Contact Dermatitis เป็นหนึ่งในโรคผิวหนังที่เข้าข่าย ด้วยลักษณะของอาการที่สร้างความรำคาญใจในการใช้ชีวิตประจำวัน ส่งผลกระทบจากความระคายเคืองผิว ทำให้เกิดความไม่สบายตัว ก่อเป็นพฤติกรรมที่ทำให้เสียบุคลิกเวลามีอาการคัน ใครที่กำลังสงสัยว่าอาการของตัวเองจะใช่โรคนี้หรือไม่ ลองมาทำความรู้จักกับผื่นแพ้ระคายสัมผัสกันให้มากขึ้น พร้อมแนะนำสกินแคร์ผิวแพ้ง่ายที่ช่วยลดระคาย เสริมเกราะป้องกันผิวได้ในช่วงท้ายของบทความ
โรคผื่นแพ้ระคายสัมผัส (Contact Dermatitis) เป็นอย่างไร?
ทำความรู้จักกันก่อนสำหรับโรคผื่นแพ้ระคายสัมผัส (Contact Dermatitis) กลุ่มอาการโรคผิวหนังอักเสบที่มักจะมีอาการคัน ซึ่งเป็นปฏิกิริยาตอบสนองทางภูมิคุ้มกันของร่างกายที่มีต่อสารหรือสิ่งเร้าที่ก่อให้เกิดอาการแพ้ต่อผิวหนัง
โดยกลไกของร่างกายจะไม่แสดงออกมาทันทีหลังจากได้สัมผัสสารที่ก่อภูมิแพ้ แต่จะแสดงในระยะถัดมาที่เกิดการสัมผัสขึ้นอีกครั้ง เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันภายในร่างกายของเราได้ถูกกระตุ้นให้รู้จักและรับรู้ ซึ่งตามหลักการแล้วสารก่อภูมิแพ้ที่มีผลต่อระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายมีมากถึง 3,700 รายการ
กลไกการเกิดผื่นแพ้ระคายสัมผัส
การเกิดผื่นแพ้ระคายสัมผัสไม่ได้มีสาเหตุการเกิดที่มาจากสิ่งเดียวเท่านั้น แต่กลไกการเกิดสามารถแบ่งได้เป็น 4 ประเภทหลัก ๆ ที่มาจากสารก่อภูมิแพ้ที่แตกต่างกันออกไป ดังนี้
- ผื่นแพ้สัมผัสโดยตรง (Irritant Contact Dermatitis)
เป็นกลไกที่เกิดจากการสัมผัสกับสารที่ทำให้เกิดอาการระคาย และทำลายเกราะป้องกันผิวหนังได้โดยตรง โดยไม่ผ่านการกระตุ้นต่อระบบภูมิคุ้มกัน โดยทั่วไปจะพบในสารจากแมลง สารจากแมงกะพรุนไฟ สารที่มีฤทธิ์กรดหรือด่าง ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด แอมโมเนีย เป็นต้น
- ผื่นภูมิแพ้จากสารสัมผัส (Allergic Contact Dermatitis)
กลไกการเกิดจากปฏิกิริยาของภูมิคุ้มกันในร่างกาย ก่อนจะกลายเป็นสารก่อภูมิแพ้ที่ทำให้ร่างกายเกิดอาการคัน มีตุ่มแดงขนาดเล็ก และบางรายอาจแตกเป็นสะเก็ดได้ โดยสารในกลุ่มนี้มักจะพบอาการแพ้เฉพาะแต่ละบุคคล เช่น แพ้นิกเกิล แพ้ผลิตภัณฑ์จากยาง แพ้สารโครเมียม สารโคบอลต์ เป็นต้น
- ผื่นสัมผัสจากการแพ้สารร่วมกับแสงแดด (Photoallergic Contact Dermatitis)
ลักษณะกลไกการเกิดคล้ายคลึงกับประเภทก่อนหน้า แต่จะถูกกระตุ้นและแปลงสภาพจากแสงแดดก่อน ถึงจะกลายเป็นสารกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันจนเกิดปฏิกิริยาแสดงอาการแพ้ โดยกลุ่มสารก่อภูมิแพ้เมื่อถูกแสงแดดจะเป็นประเภทน้ำมันหอมระเหยที่ผสมในน้ำหอม สบู่ ผงซักฟอก ครีมโกนหนวด ครีมกันแดดบางชนิด และสารที่มีส่วนประกอบของ Trichorsalicylanidides
- ผื่นสัมผัสพิษของสารร่วมกับแสงแดด (Phototoxic Contact Dermatitis)
กลไกการเกิดผื่นแพ้ระคายสัมผัสในประเภทนี้ จะมาจากการสัมผัสสารก่อระคายเคืองต่อผิว และถูกแสงแดดเปลี่ยนแปลงโมเลกุลของสาร จนทำให้เกิดอาการระคายเคืองแบบไม่ผ่านระบบภูมิคุ้มกัน
อาการของผื่นแพ้ระคายสัมผัส
- ระยะเฉียบพลัน: สังเกตได้จากลักษณะผิวหนังบวมแดง มีผื่นคันขึ้น และมีตุ่มน้ำใส โดยจะขึ้นบริเวณที่สัมผัสกับสารที่แพ้
- ระยะกึ่งเฉียบพลัน: มีตุ่มน้ำใสขึ้นบริเวณผิวหนัง และเริ่มอักเสบ แตกออก และแห้งจนเห็นเป็นสะเก็ดน้ำเหลืองบริเวณผิวหนัง
- ระยะเรื้อรัง: ลักษณะผื่นหนาขึ้น มีอาการแห้งและคัน รวมถึงตกสะเก็ด ในขณะที่บางคนอาจมีผิวหนังคล้ำขึ้น สีผิวไม่สม่ำเสมอในบริเวณที่เกิดอาการแพ้
บริเวณที่มักพบผื่นแพ้ระคายสัมผัส
- บนใบหน้าจะพบบริเวณหนังตา คอ และส่วนต่าง ๆ ของใบหน้า ซึ่งเป็นผิวที่มีความบอบบาง ทำให้เกิดอาการแพ้ได้ง่าย
- บริเวณฝ่ามือ และนิ้วมือ เนื่องจากเป็นส่วนที่สัมผัสกับสารระคายเคืองได้ง่ายที่สุด
- สามารถพบได้บริเวณเยื่อบุในปาก
แนวทางการดูแลและรักษาผื่นแพ้ระคายสัมผัส
- หลีกเลี่ยงสารที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองหรือสารก่อภูมิแพ้
ป้องกันไม่ให้ผิวหนังสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้และระคายเคือง ด้วยการสวมถุงมือเมื่อต้องใช้ผลิตภัณฑ์ที่เสี่ยงก่อความระคายเคือง ในกรณีที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ให้ล้างสบู่และตามด้วยน้ำสะอาดในบริเวณที่สัมผัส
- ทำความสะอาดและบรรเทาอาการด้วยวิธีที่เหมาะสม
หากเกิดอาการแพ้ให้หลีกเลี่ยงการเกาในบริเวณที่มีอาการ และประคบน้ำเย็นด้วยผ้าขนหนูที่มีอาการประมาณ 15-30 นาที วันละ 2-3 ครั้ง และอาบน้ำเปล่าผสมเบกกิ้งโซดาเพื่อบรรเทาอาการ พร้อมซับผิวให้แห้ง
- เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ช่วยเพิ่มความแข็งแรงให้แก่เกราะป้องกันผิว
ผลิตภัณฑ์ที่ใช้ทำความสะอาดและครีมบำรุงผิวสำหรับผิวแพ้ระคาย ที่มีอาการของผื่นแพ้สัมผัส และเป็นผิวบอบบางแพ้ง่าย ควรจะเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีสารประกอบสำคัญจากเซราไมด์ซึ่งช่วยเติมความชุ่มชื้น รวมถึงเสริมเกราะป้องกันผิวแข็งแรงในระยะยาว ช่วยลดอาการอักเสบ และระคายเคืองได้เป็นอย่างดี เราขอแนะนำ
- ZERMIX Forte Cream
เป็นครีมบำรุงผิวหน้า สำหรับผิวแพ้ระคายและผิวแพ้ง่ายที่พัฒนาร่วมกับแพทย์ผิวหนัง มีส่วนผสมของ Advanced Ceramide Complex และสารลดการอักเสบจากพืชธรรมชาติ สามารถช่วยลดผื่นคันและอาการระคายเคืองจากโรคผิวหนังอักเสบได้เป็นอย่างดี อีกทั้งยังช่วยเติมความชุ่มชื้น เสริมเกราะป้องกันผิวให้มีความแข็งแรงขึ้นในระยะยาว นอกจากนี้ ยังสามารถใช้ร่วมกับยารักษาผื่นภูมิแพ้ผิวหนังได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ZERMIX Cream
สกินแคร์ผิวแพ้ง่ายช่วยลดระคายจากอาการแพ้ มอยส์เจอร์ไรเซอร์บำรุงผิวหน้า สูตร Advance Ceramide Technology (ACT) ที่เป็นลิขสิทธิ์เฉพาะจากเยอรมัน มีส่วนประกอบหลักเป็นเซราไมด์แบบเข้มข้น 3 ชนิด (Ceramide 1, 3, 6) ที่ช่วยเสริมความแข็งแรงให้เกราะผิวในแต่ละชั้น พร้อมเติมความชุ่มชื้นและกักเก็บน้ำในชั้นผิวให้ยาวนานขึ้น ช่วยให้ผิวแข็งแรง สุขภาพดี หมดปัญหาผิวอักเสบ คัน ระคายเคืองได้แบบง่าย ๆ
สำหรับใครที่มีปัญหาผื่นแพ้ระคายสัมผัส ทั้งยังมีโครงสร้างผิวที่อ่อนแอ ไวต่อการเกิดปัญหาผิว แล้วมองหาตัวช่วยดี ๆ ผลิตภัณฑ์ครีมบำรุงผิวหน้าสำหรับผิวแพ้ระคายจาก ZERMIX ถือเป็นตัวช่วยที่ตอบโจทย์ สามารถสั่งซื้อผ่านช่องทางออนไลน์ได้ตลอด 24 ชั่วโมง หรือที่ร้านขายยาชั้นนำใกล้บ้านคุณ
